فناوري هاي نوين ارتباطي، گرچه براي گروه هاي مختلف انسان ها فرصت هاي تازه اي را خلق کرده اند، اما شايد بتوان گفت ارمغاني که اين فناوري ها و در رأس آنها اينترنت براي زنان داشته اند، بسيار ارزشمند بوده است. زنان، به ويژه آناني که در کشورهاي در حال توسعه زندگي مي کنند، به دليل شرايط حاکم بر جامعه و سنت هاي رايج، اغلب پنجره هاي محدودي براي برقراري ارتباط با ديگران دارند. اينترنت و فضاي مجازي، پنجره هاي فراواني براي زنان به ارمغان آورده است؛ پنجره هايي رو به منظره هاي گوناگون.

اکنون زن ايراني در آشپزخانه خود مي تواند يکي از پنجره هاي فضاي مجازي را به يک سايت آموزش پخت نوعي کيک، باز کند يا مي تواند پنجره ديگرش را به روي يک سايت گروهي باز کند و در تجربيات دوران بارداري و بچه داري زنان ديگر، سهيم شود و دغدغه ها و علاقه هايش را با او در ميان گذارد.

گسترش اينترنت، به خلق محيط هاي جديدي منجر شده که نيازمند ايجاد نظريه هاي روان شناسي، شناختي و ارتباطي جديد است.

اينترنت به عنوان يک محيط جديد و فراگير شکل گيري ارتباطات، به سرعت در حال رشد و گسترش است؛ به طوري که هيچ پديده ديگري در طول سال هاي اخير در ايران، به اندازه اينترنت، رشد نداشته است. سايت ها و وبلاگ ها بر روي اين شبکه جهاني، هر لحظه بيشتر مي شوند و کاربران زن ايراني پا به پاي ديگر کاربران، به استفاده از آنها، علاقه نشان مي دهند. اين موارد از مهم ترين دلايل احساس نياز براي بررسي جامعه شناسانه پديده اينترنت مي باشد. رشد فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات، از يک سو موجب آساني ارتباطات، از ميان برداشتن موانع جغرافيايي و دسترسي به اطلاعات شده و از ديگر سو، زمينه هاي بروز آسيب ها و مسائلي را در اين زمينه فراهم کرده است؛ آسيب هايي که اطلاعات کافي در رابطه با آنها وجود ندارد. با وجود اين مسائل، به نظر مي رسد که زنان بايد از آسيب هاي استفاده از اينترنت، آگاه باشند؛ تا با ناآگاهي، گرفتار مصائب نشوند. نياز به آموزش و فرهنگ سازي، چه براي زنان و چه براي سايرافراد جامعه، در مورد نحوه صحيح استفاده از اينترنت، لازم است. زنان با آگاهي از مسائل جانبي، ناامني ها، جرائم اينترنتي و با در اختيار داشتن اطلاعات کافي دربارة فناوري اطلاعات و ارتباطات، مي توانند از اينترنت به صورت مطلوب، استفاده کنند و آسيب هاي آن را به حداقل ممکن برسانند.

 يادداشتي که اکنون در حال خواندن آن هستيد، يک پژوهش دانشگاهي با عنوان «چالش هاي موجود در فضاي مجازي، براي زنان ايراني» است. نتايج اين تحقيق، گرچه نمي تواند به تمام زناني که در اين فضا به فعاليت مشغولند، تعميم داده شود، اما در جاي خود، قابل تأمل است.

از بين سؤالاتي که پرسيده شد، چهار سؤال زير را انتخاب کرديم:

1. آيا براي زنان در فضاي مجازي، امنيت اجتماعي کافي وجود دارد؟

2. آيا خطر تهديد حريم خصوصي زنان، در ارتباط هاي مجازي وجود دارد؟

3. آيا در فضاي مجازي، نگرش جنسيتي به زنان وجود ندارد؟

4. آيا ممکن است ارتباط هاي مجازي، روابط خانوادگي زنان را در معرض آسيب قرار دهند؟

حالا به تحليل پاسخ هاي داده شده نگاه کنيد:

 از يافته هاي اين پژوهش، چنين بر مي آيد که اکثر پاسخ گويان با اين عبارت که «در فضاي مجازي، امنيت اجتماعي کافي براي زنان وجود ندارد»، موافق هستند. همچنين رابطه معناداري بين وضعيت تأهل زنان و نظر آنها نسبت به احساس امنيت در اينترنت، يافت نشد؛ يعني متأهل هاي اين پژوهش، همان قدر فضاي مجازي را فاقد امنيت مي دانند که مجردهايش!

 پاسخ گويان همچنين عقيده دارند که در فضاي مجازي نيز مانند زندگي اجتماعي، نگاه جنسيتي به زنان وجود دارد و زناني که با هويت واقعي و مشخص کردن جنسيت خود در تعاملات مجازي وارد مي شوند، از طريق مردان، در معرض مزاحمت بيشتري قرار مي گيرند. آنها با اين گزينه که «در فضاي مجازي، نگاه جنسيتي به زنان وجود ندارد»، اعلام مخالفت کرده اند.

زنان چه در دنياي واقعي و چه در فضاي مجازي، نياز به امنيت دارند؛ اما متأسفانه گاهي اين نياز امنيتي در فضاي سايبر، ناديده گرفته مي شود. به کارگيري خشونت هاي کلامي و نوشتاري از طريق چت و اينترنت و استفاده از کلمات رکيک و آزار دهنده برضد زنان و حتي تخريب و حمله به سايت زنان، جهت اعمال خشونت و ابراز قدرت ضد آنان، از مصاديق ناامني بر ضد زنان مي باشند.

در فضاي مجازي، به علت نامشخص بودن هويت ها و نيز امکان دسترسي به اطلاعات شخصي افراد، ممکن است به حريم خصوصي افراد تجاوز شود.

 اکثر پاسخ گويان اين پژوهش نيز معتقدند که در اين فضا، تهديدهايي براي حريم خصوصي زنان وجود دارد و در صورتي که آنان اطلاعات کافي در مورد مسائل امنيتي اينترنت نداشته باشند و در تعامل هاي خود دقت نکنند، ممکن است مورد آسيب قرار گيرند.

ظهور شبکه ها، بيش و پيش از همه مراحل توسعه فناوري اطلاعاتي، باعث ايجاد مخاطره ها و تهديدهايي براي حريم خصوصي شده است

 آشکارترين تهديدها براي حريم خصوصي،قابليت سوء استفاده از اطلاعات شخصي است؛ اما وقتي فضاي مکاني و فيزيکي زندگي شخصي گشوده مي شود و رابطه مجازي به سمت واقعي شدن پيش مي رود، حريم خصوصي هم به خطر مي افتد. خطر تعقيب پذيري همه کنش هاي کاربران شبکه هاي عمومي، چيزي است که بيشترين ترس را در ميان مردم ايجاد کرده است. سير رشد چنين سرويس هايي در تاريخ، نشان مي دهد که اين خطر، واقعي مي شود.

از ديگر نتايج پژوهش مذکور، اين است که اکثر پاسخ گويان اعلام کرده اند که بخش زيادي از حضورشان در فضاي مجازي، به ارتباط با دوستان مجازي اختصاص دارد.

اين موضوع مي تواند زنگ خطري باشد؛ زيرا افراط در پرداختن به ارتباطات مجازي و افسردگي و انزواي حاصل از آن، ممکن است تضعيف نهاد خانواده را به دنبال داشته باشد و مشکلاتي براي افراد از اين جهت به وجود آيد؛ همچنان که اکثر پاسخ گويان با گزينه «آيا تعامل اجتماعي در فضاي مجازي، ممکن است ارتباط خانوادگي زنان را تضعيف کند»، موافق بوده اند.

در کنار اين، اغلب پاسخ گويان از بين محيط هاي متنوع موجود در فضاي مجازي، وبلاگ را محيطي مناسب تر و امن تر، براي تعامل اجتماعي زنان دانسته اند.

همچنين از نتايج اين پژوهش چنين بر مي آيد که از ديدگاه زنان فعال در فضاي مجازي، دسترسي مطلوب به اينترنت، براي زنان ايراني وجود ندارد و همچنين همه اقشار زنان، به علت عواملي مانند نبود آموزش همگاني در اين خصوص و نيز نبود امکانات سخت افزاري ارزان و در دسترس، امکان حضور در فضاي مجازي را ندارند

بنابراين، اينترنت و فضاي مجازي، پنجره هاي فراواني براي زنان به ارمغان آورده است؛ اما در کنار اين فرصت ها، از تهديدها و آسيب هاي تعامل در فضاي مجازي براي زنان، نبايد غافل بود. با توجه به نتايج به دست آمده از اين پژوهش، براي توسعه تعامل اجتماعي زنان در فضاي مجازي و بهره گرفتن از فرصت هاي حاصل از اين امر، با کمترين آسيب ها و تهديدها، موارد ذيل پيشنهاد مي شوند:

1. فراهم نمودن امکان حضور اقشار مختلف زنان در فضاي مجازي، از طريق آموزش همگاني.

2. فراهم نمودن امکان دسترسي مطلوب زنان به اينترنت.

3. توليد مطالب مفيد فارسي در مورد مسائل مرتبط با زنان در فضاي مجازي.

4. تشکيل کلوپ ها و شبکه هاي اجتماعي مجازي خانواده محور؛ به طوري که اعضاي يک خانواده (والدين و فرزندان) به صورت گروهي، امکان حضور و فعاليت مشترک داشته باشند.

5. دادن آموزش هاي لازم جهت حفظ و مراقبت از حريم خصوصي در اينترنت.

6. آگاه نمودن زنان و دادن آموزش هاي لازم به آن، براي حضور در اينترنت و هشدار نسبت به آسيب هاي جانبي آن؛ مانند اعتياد اينترنتي، انزوا و افسردگي.

7. گسترش تحقيقات علمي در خصوص روان شناسي اينترنت در کشور.

8. تدوين قانون هاي لازم و مناسب براي حفظ امنيت زنان در فضاي مجازي.

نظرات شما عزیزان:

alireza

ساعت11:54---10 فروردين 1391

[وب سایت] - [ایمیل]

salam mohamd joon khobi?
site qashange amma chandta irad dare avval inke matalebet zeiadi tolani hast va sai kon kochikesh koni ya bezari dakhele edame matlab.
dovom chera nazararo namizari hame bekhonand?
sevomchatroom bebar paeen ya kolan bardar.

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: